Rocznica zwycięstwa swastyki

5 marca 1933 roku w Republice Weimarskiej odbyły się wybory do Reichstagu. Były to 8 i ostatnie wybory do parlamentu Republiki Weimarskiej, gdyż wynik wyborów był przysłowiowym gwoździem do trumny dla tego tworu. W konsekwencji wyboru dokonanego 5 marca 1933 r. przez niemieckich wyborców mieliśmy II wojnę światową i włączenie naszego miasta w granice Polski

NSDAP powstało na Dolnym Śląsku w marcu 1925 roku. W 1926 roku NDSAP powstaje na terenie powiatu górowskiego (Kreis Guhrau). Partia Hitlera – NSDAP – nie odgrywała początkowo na Dolnym Śląsku większego znaczenia politycznego. Jej debiut w wyborach nastąpił w 1928 r. (4 Reichstag). Na Dolnym Śląsku zwolennicy Hitlera uzyskali wówczas ok. 1% głosów. Na terenie Kreis Guhrau na nazistów głosowało 170 wyborców, co daje 0,9% ważnych oddanych głosów. Niemcy z terenu naszego powiatu nie odbiegali więc w swoich przekonaniach politycznych od normy dla wyborców na terenie Dolnego Śląska.

Popularność partii Hitlera wyraźnie wzrasta w latach 1930 – 1933. Spowodowane to było wybuchem kryzysu gospodarczego spowodowanego „czarnym czwartkiem” na nowojorskiej giełdzie. Trzeba tez przyznać, iż sympatycy Hitlera nie zasypywali „gruszek w popiele”. Pod koniec lata dwudziestych tworzyli różne organizacje będące przybudówkami dla NSDAP (Hitler – Jugend, Związek Narodowosocjalistycznych Prawników Niemieckich, Niemiecko Związek Kobiet Czerwonej Swastyki, Związek Lekarzy Niemieckich). Agitacje wśród robotników prowadziły działające wśród robotników Narodowosocjalistyczne Komórki Zakładowe.

Wyniki wyborów do Reichstagu na terenie Kreis Guhrau 

w latach 1928 - 1933 

Pogłębianie się kryzysu gospodarczego w Republice Weimarskiej spowodowało, iż przybywało zwolenników NSDAP. W wyborach do 5 Reichstagu, które odbyły się 14 września 1930 roku NSDAP na terenie naszego powiatu odniosło ogromny sukces. Liczba głosów oddanych na tę partię wzrosła ponad 31 razy! W wyborach do Reichstagu 14 września 1930 roku NSDAP zdobyła 5414 głosów, czyli 28,9% ogółu oddanych ważnych głosów. Średnia dla Dolnego Śląska wyniosła w tych wyborach 24,2% w okręgu wrocławskim (a w tym okręgu wyborczym znajdował się Kreis Guhrau) oraz 20,9 dla okręgu wyborczego w Legnicy.

Szeregi NSDAP zasilali wówczas młodzi ludzie. Ponad 80% członków tej partii na terenie
Dolnego Śląska nie ukończyła w chwili przejęcia władzy przez Hitlera (30 stycznia 1933 r.) 30 roku życia.

W wyborach do 6 Reichstagu, które odbyły się 31 lipca 1932 r. naziści odnieśli kolejny sukces. Na listy NSDAP na Dolnym Śląsku głosy oddało aż 45,3% wyborców, przy średniej dla całych Niemiec – 37,3%. Na terenie Kreis Guhrau naziści zdobyli 11.277 głosów, co dało im 59% głosów wyborców.

Wybory do 8 Reichstagu (6.l11.1932 r.) nieco podwyższyły stan posiadania NSDAP na terenie Kreis Guhrau. Na Dolnym Śląsku partia Hitlera uzyskała wynik wyborczy wynoszący 41,1%, ale w Kreis Guhrau naziści zdobyli 53,7% głosów, czyli ich sympatycy nadal byli tu górą.

Ostatnie wybory do parlamentu Republiki Weimarskiej miały miejsce 5 marca 1933 roku, czyli ponad miesiąc po objęciu przez Hitlera władzy. Wybory te odbywały się już w atmosferze jawnego nacisku i aktów terroru wobec opozycji. Miały one doprowadzić do bezapelacyjnego zwycięstwa NSDAP. Trudno więc je nazwać w pełni demokratycznymi i wolnymi. Oficjalne wyniki tych wyborów wskazały, iż NSDAP na terenie Niemiec uzyskała 43,9% głosów przy frekwencji 88,8%. W okręgu wrocławskim 50,2% wyborców wskazało na NSDAP a w legnickim – 54%. Były to jedne z najwyższych wyników na terenie całej Rzeszy.

Na terenie Kreis Guhrau NSDAP uzyskała 15.647 głosów, co dało jej 68,2 głosów. Była to więc średnia wyższa niż średnia dla okręgu wrocławskiego i legnickiego. Frekwencja wyborcza wyniosła na terenie Kreis Guhrau 91,8%.

A potem historia potoczył się tak, jak potoczyła.