Cieplne historie

Przyzwyczailiśmy się w krajobrazie naszego miasta do widoku kotłowni, która znajduje się … . No właśnie gdzie? W „Sprawozdaniu z działalności ZEC za rok 2016” odnajdujemy dwie wersje lokalizacji tej kotłowni. Wersja I dominuje i adres kotłowni, którą widzimy przy obwodnicy oznaczony jest jako Dąbrówki 8 (s. 8). Natomiast na stronie 10 rzeczonego dokumentu, w wykresie kołowym napotykamy na adres „Jagiellonów”. Jak jest tak jest, ale każdy mieszkaniec naszego kochanego grodu kojarzy kotłownię z Aleją Jagiellonów.

Większość z Państwa pamięta czasy, gdy nieomal na każdym kroku spotykaliśmy jakąś kotłownię. Oj! Wspominam te nocne rajdy po kotłowniach z łezką w oku! Kwitło tam niczym nieskrępowane nocne życie towarzyskie. Były czasy!

A mieliśmy wówczas trochę tych kotłowni. Teraz mamy dwie, którymi dyryguje Zakład Energetyki Cieplnej sp. z o. o. Kapitał zakładowy tej spółki gminnej wynosi na dzień 31.12.2016 r., 4.035.152 zł., które w całości obejmuje jej właściciel gmina Góra. Wyrażony jest on w udziałach, których jest 8888. Ach, ten czar liczb!

ZEC powołany został do życia przez uchwałę Rady Miejskiej w Górze 1 lipca 1992 r. Wcześniej ZEC (do końca grudnia 1991) działał w strukturze Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Lesznie a od stycznia do końca czerwca 1992 r. w Związku Międzygminnym Energetyki Cieplnej w Rawiczu.

W „Roczniku statystyczny województwa leszczyńskiego” za rok 1977 odnajdujemy garstkę danych dotyczących liczby kotłowni na terenie naszego miasta. I tak w tymże 1977 (roku centralnych dożynek) w naszym mieście były 2 kotłownie lokalne (osiedlowe). Łączna długość sieci cieplnej wynosiła wówczas 300 m. Dzisiaj długość sieci cieplnych w Górze wynosi prawie 5,6 km. W „dożynkowy roku” te 2 lokalne kotłownie ogrzewały mieszkania o powierzchni 14,7 m kw.

Nieco więcej światła na to zagadnienie rzuca dokument zatytułowany: „Kompleksowa ocena działań komunalnych.” Pochodzi on z 1 lipca 1988 r. Odnajdziemy tam informację, iż w owym czasie Zakład Energetyki Cieplnej zarządzał 4 kotłowniami. Zlokalizowane one były przy ulicach: Dzierżyńskiego 10, 1-go Maja 50, Waryńskiego, Marchlewskiego 5.

W owych czasach moc kotłowni podawano w gigakaloriach !Gcal = 1,63 MW). Obecnie moc podaje się w megawatach. Moc wymienionych powyżej kotłowni wynosiła w 1988 r., 3,80 Gcal/h. Wg obowiązujących obecnie jednostek moc ta była równa 6,94 MW. Obecny ZEC dysponuje 2 kotłowniami (Al. Jagiellonów oraz Wierzbowa), których łączna moc wynosi 10,34 MW.

W tych kotłowniach ZEC zatrudniał wówczas 8 pracowników na stałe oraz 14 pracowników sezonowych. W 2016 r., ZEC zatrudniał 20 pracowników. I tu ciekawostka. Na 20 pracowników ZEC 10 ma skończone powyżej 50. lat a tylko 1 mieści się w przedziale 20 – 30 lat.

Do tego dodać należy budowaną wówczas przez SM „Wspólny Dom” kotłownię przy ul. Chrobrego, której moc miała wynieść 1,4 MW. Zaopatrywać miała ona w ciepło i ciepłą wodę ok. 320 mieszkań.

Istnieje też inny dokument, który budowę kotłowni przy al. Jagiellonów przedstawia nieco inaczej. Jest to pismo wojewody leszczyńskiego skierowane do przewodniczącego Rady Narodowej w Górze z 17.05.1983 r. Przewodniczącym RN był w owym czasie Jerzy Ryndak. Pismo dotyczyło: „rozbudowy kotłowni na osiedlu mała obwodnica.” W piśmie wojewoda odniósł się do problemów związanych z budową kotłowni o mocy 1,46 MW. Z realizacji budowy kotłowni wycofało się Przedsiębiorstwo Usług Technicznych (PUT Góra) oraz nastąpiła odmowa dostarczenie kotłów grzewczych. W tej sytuacji – jak informował wojewoda – aby: „zapewnić ciepło na sezon grzewczy 1982/83 (…) zdecydowano się na zakup kotłowni kontenerowej – 0,9 Gcal/h (1,46 MW) z Bydgoskiego Przedsiębiorstwa Instalacji „Binstal” w Bydgoszczy i adoptowanie jej do warunków osiedla.” I teraz najważniejsze: „Kontener sprowadzono w październiku 1982 r. (…). Wojewoda informował również, że: „Poprzez zainstalowanie nowego kotła, kotłownia uzyska moc 1,25 Gcal/h (2,07 MW) i bilansem swoim obejmie dostarczenie ciepła i ciepłej wody dla wszystkich budynków mieszkalnych z łącznikami oraz dla przedszkola i żłobka. Jest to rozwiązanie najmniej kosztowne i najłatwiejsze.”

„Raport o stanie miasta i gminy Góra” z czerwca 1990 r., zawiera kilka informacji, które dotyczą ciepłownictwa w naszym mieście. Zespoły mieszkaniowe ogrzewane były wówczas z kotłowni znajdujących się przy ulicach: osiedle K. Wielkiego(moc 2,546 MW), Waryńskiego (moc 1,628 MW), Dzierżyńskiego (moc 1,396 MW), Marchlewskiego (moc 0,432 MW), ul. 1 Maja (moc 1,14 MW). Łącznie górowskie kotłownie dysponowały mocą 7,142 MW. Dzisiaj teoretycznie 10,34MW.

Odnajdujemy tam taką uwagę: „(…) zasoby mieszkaniowe zakładowe w obrębie ulic Waryńskiego i Małej Obwodnicy ogrzewane są z kotłowni kontenerowej, która w roku bieżącym (1990!) przewidziana jest do likwidacji i przeniesienia na ulicę Dzierżyńskiego pod potrzeby budowanych budynków mieszkalnych.” I najciekawsze: „Trwa obecnie rozruch kotłowni przy Małej Obwodnicy o wydajności 4,8 Gcal/h tj. ok. 5,2 MW.” I to rok 1990 należy przyjąć za datę uruchomienia kotłowni przy al. Jagiellonów.

„Raport o stanie gminy Góra za lata 1994 – 1998” wymienia dwie kotłownie należące do ZEC (Jagiellonów i Błotna). Podaje łączną długość sieci cieplnej (4,7 km) oraz sprzedaż ciepła. I tak w 1996 r. ZEC sprzedał 72.808 gigadżuli ciepła. W roku 2016 sprzedano 65.151 gigadżuli ciepła. Termomodernizacja swoje zrobiła.

Więcej historycznych danych odnajdziemy w: „Raporcie o gospodarce komunalnej w gminie Góra” z roku 2002. W owym czasie górowski ZEC zatrudniał pracowników na 22 i 3/8 etatu. Firmą kierował od 1 lipca 2001 r., Stanisław Sowiński. W tym czasie ZEC dostarczał ogrzewanie i ciepłą wodę 19 odbiorcom. W 2016 r. ZEC miał 46 odbiorców ciepła i ogrzanej wody. Ówczesna moc kotłowni przy Jagiellonów i Wierzbowej wynosiła 9,3 MW. Zwiększenie mocy o 1,04 MW nastąpiło w roku 2009 po przebudowie i modernizacji kotłowni przy al. Jagiellonów. W dokumencie znajdujemy sformułowanie: „Kotłownia przy al. Jagiellonów o zainstalowanej mocy 5,58 MW została wybudowana w 1989 r. w systemie kontenerowym , zlokalizowana jest jako źródło tymczasowe (…). Wyposażona jest w 3 kotły (…) przystosowane do spalania miału węglowego. Kotłownia jest w znacznym stopniu wyeksploatowana (…). A jest rok 2002! Już wówczas spostrzeżono, iż: „Kotłownia uznana jest jako źródło ciepła uciążliwe dla środowiska i coraz mniej efektywne.”

W odniesieniu do kotłowni przy ulicy Wierzbowej odnajdujemy w dokumencie taki zapis: „Kotłownia (…) o zainstalowanej mocy 3,72 MW została wybudowana w 1994 r., w obudowie kontenerowej. (…) Ze względu na zainstalowane w tym źródle kotły rusztowe przystosowane do spalania gazu i oleju oleju opałowgo nie uzyskuje się pożądanej sprawności kotłowni, kotłownia jest tylko sporadycznie wykorzystywana.” Decyzja o budowie tej nietrafionej pod względem ekonomicznym kotłowni zapadła za rządów ówczesnego burmistrza Tadeusza Tutkalika. To był bardzo słaby burmistrz. Rzec można: pomyłka!

W „Raporcie o stanie gminy Góra za lata 1990 – 1994” odnajdujemy taką lakoniczną wzmiankę o kotłowni gazowo – olejowej przy ul. Wierzbowej: „Wybudowano kotłownię kontenerową olejową łącznie z infrastrukturą techniczną o docelowej mocy 7,5 MW i wydatkowano na jej realizację 5.642.459,082 zł.” Wówczas ta kotłownia znajdowała się przy ul. Błotnej (nazwę zmieniono w 1999 r), tak więc z perspektywy czasu można powiedzieć, że pieniądze na kotłownię wyrzucono w błoto!

W roku 2002 łączna długość sieci ciepłowniczej na ternie naszego miasta wynosiła 3,9 km (dzisiaj – 5,6 km). ZEC dysponował wówczas 14 wymiennikowniami ciepła. Obecnie ma ich 32.

C.d.n.